Op afstand werken heeft soms zijn voordelen. In deze coronatijd maakten veel mensen voor het eerst kennis met vergaderen of samenkomen op afstand met behulp van Zoom, Teams of Skype. Binnen onze internationale organisatie werkten we echter al een paar jaar met Zoom, dus voor ons was dat niets nieuws.

Toch heeft Covid-19 ook op het vertaalwerk veel impact. Vanaf maart wordt er niet meer gereisd. Zo zou ikzelf 17 maart weer naar Madagaskar afreizen, maar dat heb ik op het nippertje afgezegd. Gelukkig maar, want diezelfde week ging Madagaskar ook op slot en werden alle internationale vluchten naar en vanaf het eiland gecanceld.

Veel vertaalteams hebben nog wel de mogelijkheid om (beperkt) door te werken. Zo is het Betsimisaraka Avaratra team waarmee ik werk, verder gegaan met hun vertaling en komen ze ook regelmatig bij elkaar om als team hun individuele vertaalwerk te bespreken en te verbeteren. We hadden gedacht het team in maart een eigen laptop te brengen met de nodige software erop, zodat ik ook op afstand met hen zou kunnen werken om samen hun vertaling te checken. Dat is dus helaas nog niet gebeurd en het is voorlopig nog onduidelijk wanneer ik er weer heen kan.

Malaria, of toch corona?

Vergeleken met de aantallen in West-Europese landen, valt de verspreiding van corona in Madagaskar mee. Volgens de officiële cijfers zijn er nu ruim 1500 gevallen geconstateerd, waarvan 15 mensen overleden zijn aan het virus. Belangrijke kanttekening hierbij is dat er weinig getest wordt en dat de werkelijke aantallen waarschijnlijk veel hoger liggen. Zo hoorden we van lokale vertalers dat er in een dorp 15 volwassenen aan malaria overleden waren – wij vermoeden dat het hier eerder om corona gaat.

Binnen Seed Company gebruiken wij als vertaalconsulenten deze periode waarin we niet naar vertaalteams kunnen reizen om vertalingen na te kijken, onder andere ook voor bijscholing. Twee keer per week komen we bij elkaar via Zoom om onze kennis van het Hebreeuws te vergroten. Daarnaast houden we meetings waarin we ervaringen uitwisselen en bijscholing krijgen in de software die we bij ons werk gebruiken.

Daarnaast heb ik de afgelopen maanden drie evangeliën (Matteüs, Markus en Johannes) in de Ntandroy-taal, waarvan de vertaling al klaar was maar nog niet gepubliceerd, drukklaar gemaakt. Die kunnen nu hopelijk over niet al te lange tijd gepubliceerd worden.

Website

Jubileum

Wycliffe Nederland bestaat dit jaar 50 jaar! Er was een weekend gepland vol festiviteiten, maar ook dat kan niet doorgaan. In plaats daarvan vieren we het nu zaterdagavond 27 juni vanaf 20.00 uur in een livestream, met onder andere Ann Voskamp als spreker. Vier dit met ons mee en kijk mee via deze link!

Op 24 december is er weer een nieuwsbrief verschenen. Mocht u hem niet gekregen hebben, dan kunt u hem hier lezen.

Mocht u zich willen aanmelden voor de nieuwsbrief, dan kunt u schrijven naar tfcmadagaskar@gmail.com.

Van 4 augustus tot 4 september was ik in Israël voor een intensieve cursus Bijbels Hebreeuws. En intensief was het! Samen met vijf andere collega-vertaalconsulenten verbleven we in het House for Bible Translators in Yad Hashmona, niet ver van Jeruzalem. Alle vijf hebben we tot nu toe voornamelijk gewerkt aan vertalingen uit het Nieuwe Testament. Er waren collega’s die werken in Madagaskar, in verschillende landen in Azië en in Franstalig Afrika. De cursus is speciaal opgezet voor vertaalconsulenten die zich gaan richten op vertalingen uit het Oude Testament.

We kregen zes dagen per week zes uur les. ’s Middags was Eyal Nahum, een Israëlische taalkundige, gespecialiseerd in het Bijbels Hebreeuws, onze leraar. ’s Ochtends kwamen er medewerkers van Hebrew for the Nations (zie ook dit artikel) om ons te helpen de stof te verwerken en ons zoveel mogelijk Hebreeuws te laten spreken. De avonden waren meestal gevuld met huiswerk maken.

Het was hard werken, maar ik heb deze weken ontzettend genoten! Hoewel Bijbels Hebreeuws geen levende taal meer is, werd het ons onderwezen alsof het dat nog wel is. De docent sprak in principe alleen maar Hebreeuws en het idee was dat wij dat ook deden. We werden dus als het ware ‘ondergedompeld’ in de taal, zoals kleine kinderen vanaf het begin alleen maar hun moedertaal horen en zo de taal leren spreken. Het was voor mij nieuw om op deze manier een taal te leren, maar het werkte voor mij heel goed! Ook het feit dat je bij het spreken vaak moest uitbeelden of uitvoeren wat je zei, hielp bij het onthouden.

Elke week waren er ook een of twee dagen waarop we op pad gingen om bijbelse teksten in hun geografische kontekst te zien. Ook die excursies werden deels in het Hebreeuws gegeven. Het was bijzonder om met elkaar op vrijdagavond de Shabbatsmaaltijd te vieren en op zaterdagmorgen verschillende samenkomsten te bezoeken. Al met al gedenkwaardige weken!

Alweer op reis

En nu ga ik deze week alweer op reis, maar minder lang gelukkig. Het is weer tijd voor mijn halfjaarlijkse bezoek aan Madagaskar, waar ik opnieuw twee weken ga werken met de Betsimisaraka Avaratra-vertalers.

Per 1 juli is mijn werk voor Wycliffe uitgebreid van 2,5 dag naar 4 dagen per week. Hoe die extra dagen precies ingevuld gaan worden is nog niet helemaal duidelijk. Ik zal waarschijnlijk vaker op reis zijn om vertaalteams te ondersteunen. Er is een tekort aan Franstalige vertaalconsulenten en er ligt veel vertaalwerk te wachten om nagekeken te worden. Dus wellicht kan ik ook aan het werk in andere Franstalige landen dan Madagaskar.

Hebreeuws

Maar eerst ga ik in augustus een maand naar Israël. Omdat tegenwoordig steeds vaker uit het Oude Testament vertaald wordt, wordt er van vertaalconsulenten verwacht dat ze ook enige kennis van het Hebreeuws hebben, de tekst waarin het OT oorspronkelijk geschreven is. Daarom ben ik met een aantal collega’s het afgelopen jaar begonnen met een cursus Hebreeuws, via een online methode. En tot onze verrassing wordt dit jaar afgesloten met een maand in Israël studeren. Acht dagen zullen we uitstapjes maken naar plekken die een belangrijke rol spelen in de Bijbel. De overige weken zullen we vooral besteden aan taalstudie.

Zekerheid

Ik kijk er echt naar uit dat ik meer van mijn tijd kan besteden aan het werk van Wycliffe. Ik heb de onderwijsbaan die ik ernaast had, opgezegd. Deels geef ik daarmee een stukje ‘zekerheid’ op, maar ik merk steeds weer dat het vertaalwerk echt mijn hart heeft. Het reizen en het werk is intensief, maar iedere keer als ik met de lokale vertalers heb gewerkt aan hun vertaling kom ik met meer energie en blij weer thuis. In het vertrouwen dat God erbij is, zie ik uit naar wat de komende jaren zullen brengen.

In een wereld die steeds kleiner wordt, maar ook steeds onveiliger, is het belangrijk om goed voorbereid op reis te gaan. Maar hoe vaker je op reis gaat, hoe sneller de voorbereidingen getroffen worden. Dat merk ik zelf in ieder geval. Ik begin steeds later mijn koffer te pakken: als ik drie weken naar Madagaskar ga, haal ik tegenwoordig de dag voordat ik op reis ga mijn koffer tevoorschijn.

Onlangs werd ik wel met m’n neus op de feiten gedrukt. Wycliffe Nederland vraagt sinds vorig jaar aan al haar leden om een veiligheidscursus te doen, van één dag of drie dagen, afhankelijk van waar je werkt. Ik moest de driedaagse training doen.

Dus vertrok ik laatst naar de Kaapse bossen bij Doorn. Geen verre reis, een klein koffertje bij me – we zaten er intern – en mentaal enigszins voorbereid… Op het programma dat we thuisgestuurd kregen, stonden Veiligheid en communicatie onderweg, EHBO voor als je niet in de buurt van een ziekenhuis bent, Mijnen, explosieven en ammunitie, Omgaan met agressie (van onvriendelijke taxichauffeur tot een terroristische aanval), en als kers op de taart een kidnapping.

De eerste ochtend van de training dacht ik nog: wat doe ik hier. Madagaskar is in mijn ogen behoorlijk veilig. Ik spreek de taal ook enigszins, heb er vier jaar gewoond en ik voel me er nog altijd aardig thuis. Maar gaandeweg de drie dagen realiseerde ik me dat zich altijd onvoorziene situaties kunnen voordoen. Die hoeven niet meteen levensbedreigend te zijn, maar het is wel goed om je van tevoren bewust te zijn van de risico’s en daar bij stil te staan.

Deels kwam dat besef ook door de samenstelling van de groep: we waren met drie Wycliffers, er waren een aantal mensen van Oxfam Novib, iemand van de EO en een persoon werkte voor Medair. Mensen die onder andere in Jemen werken, of Zuid-Sudan, of Congo. En ieder met zijn of haar eigen verhalen en belevenissen in die landen.

Voor veel onderdelen van de training waren acteurs ingehuurd met wie we verschillende scenario’s moesten spelen. Hoe ga je om met een taxichauffeur (of een collega) die jouw persoonlijke grenzen overschrijdt? Waar liggen jouw persoonlijke grenzen? Hoe benader je een gewapende soldaat bij een checkpoint die een glaasje teveel op heeft? Hoe moet je reageren als je gekidnapt wordt door een groep gewapende overvallers? En, heel herkenbaar, wat doe je als een corrupte douanebeambte alles uit de kast haalt om jou óp de kast te krijgen?

Erg intensief al met al, maar ook heel leerzaam. Dus ga ik over twee weken, als ik weer naar Madagaskar ga, toch met meer bagage op reis dan tot nu toe.